วัตถุประสงค์และความเป็นมา

องค์การอนามัยโลก (WHO) เป็นหน่วยงานของสหประชาชาติมุ่งเน้นเรื่องสุขภาพและความปลอดภัยระดับโลก ก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1948 มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่นครเจนีวา สมาพันธรัฐสวิส ปัจจุบันมีประเทศสมาชิก 194 ประเทศ

WHO ทำงานในระดับโลกเพื่อส่งเสริมสุขภาพ ขยายหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า และตอบสนองต่อภาวะฉุกเฉินด้านสุขภาพ โดยแผนงานทั่วไปฉบับที่ 13 ของ WHO (The Thirteenth General Programme of Work 2019–2023) มุ่งบรรลุเป้าหมาย 3 พันล้าน คือ (1) ประชาชนมากขึ้น 1 พันล้านคน ได้รับประโยชน์จากหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (2) ประชาชนมากขึ้น 1 พันล้านคนได้รับการปกป้องจากภาวะฉุกเฉินด้านสุขภาพที่ดีขึ้น และ (3) ประชาชนมากขึ้น 1 พันล้านคน มีสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

เพื่อให้บรรลุเป้าหมายเหล่านี้ WHO ให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพเบื้องต้นในทุกประเทศเพื่อปรับปรุงการเข้าถึงบริการที่จำเป็นที่มีคุณภาพ ซึ่งรวมถึงการฝึกอบรมบุคลากรด้านสุขภาพ สนับสนุนการพัฒนานโยบาย และการทำงานเพื่อการจัดหาเงินทุนที่ยั่งยืนสำหรับระบบสุขภาพ WHO ยังมีบทบาทในการตอบโต้ภาวะฉุกเฉิน เช่น ภัยธรรมชาติ ความขัดแย้ง และประชากรพลัดถิ่น นอกจากนั้น WHO ยังมีบทบาทนำในการประสานงาน จัดหาเวชภัณฑ์และอุปกรณ์ แพทย์และผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์อื่นๆ และสนับสนุนรัฐบาลท้องถิ่น

ปัจจุบันประเทศไทยมีการดำเนินงานความร่วมมือกับ WHO ภายใต้แผน WHO-Royal Thai Government Country Cooperation Strategy (CCS) 2022-2026 ซึ่งประกอบด้วยประเด็นยุทธศาสตร์ 6 ด้าน ได้แก่ (1) สุขภาพประชากรต่างด้าว (2) การป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อ (3) ความปลอดภัยทางถนน (4) การบูรณาการข้อมูลสุขภาพดิจิทัลและระบบข้อมูลสารสนเทศสุขภาพ (5) การพัฒนาภาวะผู้นำด้านสุขภาพโลกสำหรับประเทศไทย และ (6) การพัฒนาขีดความสามารถด้านสาธารณสุขฉุกเฉิน

การดำเนินงานของกรมอนามัย

กรมอนามัยมีส่วนร่วมในการดำเนินงานตามแผน CCS โดยเฉพาะแผนการป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อ และการพัฒนาขีดความสามารถด้านสาธารณสุขฉุกเฉิน นอกจากนั้น กรมอนามัยยังได้รับการสนับสนุนงบประมาณจาก WHO ในการดำเนินโครงการต่างๆ ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อยกระดับสุขภาพของประชาชน โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบาง เช่น โครงการพัฒนาน้ำดื่มและสุขาภิบาลในศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” โครงการรูปแบบการจัดการอนามัยสิ่งแวดล้อมในสถานการณ์โควิด-19 และภาวะวิกฤติจากโรคระบาดอื่นๆ และโครงการพัฒนาศักยภาพระบบสุขภาพที่ยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เป็นต้น